Nakşî Ali Akkirmânî’nin Tasavvufî Düşüncesi

Bu çalışmanın konusu Nakşî Ali Akkirmânî’nin tasavvufî görüşleridir. Çalışmamız iki bölüm ve sonuçtan ibarettir. Birinci bölümün konusu Akkirmânî’nin hayatı ve eserleri, ikinci bölüm ise tasavvufî görüşleri hakkındadır. Nakşi Ali Akkirmânî XVII. yüzyılda yaşamış bir sûfî-şâirdir. Divriğide doğmuş olmasına rağmen Akkirmanda vefat ettiğinden dolayı Akkirmânî diye bilinir. Kendisi Halvetiye tarikatının Ramazaniye koluna mensup bir şeyhdir. O, tasavvuf içerikli kitaplar yazmak ve insan-ı kâmiller yetiştirmek sûretiyle toplumuna hizmet etmiştir. Yazarımızın bütün çalışmalarının konusu tasavvuf üzerinedir. Fakat biz ne tasavvufî eserlerde ne de klasik kitaplarda yazarımız hakkında yeterli bir bilgi bulamamaktayız. Onun şiirlerini incelediğimizde Yunus tarzı şiirler yazdığını görmekteyiz.. utasavvıfımız şiirlerinde sade bir yöntem ve öğretici Metot kullanmıştır. Akkirmânî şeriatla tarikat arasında dengeyi iyi kurmuştur. Kendisi şeriata önem vermiş ve mutedil bir tasavvufî anlayışa sahip olmuştur. Mutasavvıfımız şeriatı hakikata ulaşmanın ilk adımı kabul etmiş ve şeriatsız tarikat olamayacağını söylemiştir. O, bu müteşerri tarafının yanında Hallac ve Bayezid gibi sûfiîlerin hak yolda olduğunu kabul etmiştir. Ona göre şeyh dinin emirlerini mükemmel bir şekilde uygulayan, tarikat adabına riayet eden, ilim ve irfan sahibi bir kişidir. Mürid ise sûrete, zâhire değer vermeyen, kâinattaki varlıkların fânî yüzünün, geçici güzelliğinin farkında olan,. kulluk vazifelerini tam mânâsıyla yerine getirmeye çalışan kişidir. Mutasavvıfımızın seyr u sülûk hakkındaki düşünceleri bir kişinin mükemmel bir insan olmak istediğinde takip etmesi gereken adımları gösterir. Akkirmânî, tasavvuf felsefesinde ilme önem vermiş, ilmin vehbî yönünü işlemiştir. O, insan ruhuna ve bu ruhun ilahi yönüne dikkat çekmiştir. Sûfîmizin tasavvufî düşüncesinin temel taşı ilahî aşktır. İlahî aşk onun düşüncelerinde ön plandadır. Akkirmânî bütün bu özellikleriyle samimiyet dolu bir İslam mutasavvıfıdır. O, felsefi planda vahdet-i vücud düşüncesini benimsemiştir.

Anahtar Kelimeler