Osmanlı Devleti’nde Yönetim-Nakşbendi İlişkisine Farklı Bir Bakış: Hâlidî Sürgünleri
(A Different View of the Relations between the Naqshbandi and the Administra-tion in the Ottoman StaTe: The Khalidi Exiles) |
Özet
Hâlidîlerin XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde tasavvufun en güçlü eğilimlerinden birini Temsil ettikleri bilinmekTedir. Cumhuriyet Türkiyesi’nde yeni yönetimin sert muhalifleri olarak yakından izlenseler de geleneklerinin esasını büyük ölçüde muhafaza ettiler ve Türkiye’de etkilerini bugüne kadar güçlü bir biçimde sürdürmeyi başardılar. Burada ele almaya çalışacağımız konu ise Osmanlı Devleti ve Ehl-i Sünnet’in sadık taraftarları olarak kabul edilen Hâlidîlerin sürgünlerine yönelik olacaktır. Böyle bir konuyu seçmemizin Temel sebebi, Osmanlı resmi ideolojisiyle bu kadar uyumlu bir tarikatın mensuplarının neden yönetimin Tedirginliği ve gazabının bir ifadesi olarak muhTelif zamanlarda sürüldükleri meselesidir. Bunun için gerek XIX-XX. yüzyıllarda Osmanlı Devleti’nin siyasi ve sosyal yapısındaki değişimler, gerekse Hâlidîlerin kendilerini adadıkları İslâmî düşünce, buna uygun olarak benimsedikleri siyasi tavır ile Osmanlı resmi ideolojisinin birlikTe düşünülmesi gerektiği kanaatindeyiz.
Anahtar Kelimeler
Abstract
It is known that during the 19th century, the Khalidis represenTed one of the strongest currents of sufism within the Ottoman StaTe. Even though they were closely watched in Turkey during the Republic, being commitTed opponents of the new regime, they man-aged to conserve in great part the substance of their traditions and to maintain a strong influence in Turkey. The subject of this paper will be the Khalidi exiles, who were considered as loyal supporTers of the Ottoman StaTe and Ahl al-Sunna which they were subjecTed. We have chosen this subject in order to discover the reason why the followers of a order in such harmony with Ottoman official ideology should, at various times, have been exiled as a sign of the displeasure and even anger of the administration. We are of the opinion that to understand this, the changes in the political and social structure of the Ottoman StaTe, during the 19th and 20th centuries, Islamic thought, to which the Khalidis dedicaTed themselves, their political attitude based on this thought and Ottoman official ideology, should be analysed all together.
|
Bu eserin tam metnini indirmek için tıklayın
