İsmail Fenni Ertuğrul’un İbnü’l-Arabî ve Vahdet-i Vücud Savunması (Ismail Fenni Ertuğrul’s Defence of Ibn al-Arabi and Wahdat-i Wujud) |
Özet
Osmanlı’nın son yüzyılına ve Türkiye’nin yaklaşık ilk 25 yılına şahitlik eden İsmail Fenni Ertuğrul, İbnü’l-Arabî ve vahdet-i vücud hakkında yapılan eleştirilere cevap mahiyetinde Vahdet-i Vücud ve İbn-i Arabî adlı bir kitap yAzmıştır. 1928’de basılan bu kitapta vahdet-i vücuda ve onu savunan İbnü’l-Arabî’ye yönelik eleştirileri kendine has bir metotla ele alıp çeşitli kaynaklardan da yararlanarak cevaplamış ve açıklamıştır. İsmail Fenni eserinde vahdet-i vücudun ne olduğunu ortaya koyarak onun birer felsefî fikir olan panteizm ve monizmle alakasını açıklamıştır. Yine o, Ahmed Sirhindî tarafından geliştirilen vahdet-i şühud anlayışıyla vahdet-i vücud arasındaki farklılıkları belirtir. Bazı İslam âlimleri tarafından İbn Arabî’nin varlık anlayışına yönelik itirazları tek tek cevaplamaya çalışmıştır. Yukarıda sıralananlar içerik bu çalışmada özetlenmiş ve yer yer diğer eserlerle karşılaştırmalar yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Vahdet-i vücud, vahdet-i şühud, panteizm, İbn Arabî, İsmail Fenni Ertuğrul, varlık.
Abstract
Ismail Fenni Ertuğrul who witnessed to the last priod of Ottoman and the first 25 years of Turkey has written a book in the character that gives answer to critiques made on Ibn al-Arabi and wahdat-i wujud. In this book publicated in 1928 he typically dealt with critiques concerning wahdat-i wujud and Ibn al-Arabi who defends it and answered to those by benefitting from different soruces. In this work putting forth what wahdat-i wujud is, Ismail Fenni explained its relation to pantheizm and monizm which are philosophical thoughts. He, again, points out the differences between wahdat-i wujud and wahdat-i shuhud developed by Ahmad Sirhindi. He tried to answer to the objections directed towards existence view of Ibn al-Arabi by some Islamic scholars. The list above are summerized in this study and in patches made comparisons with othe works.
Keywords
Wahdat-i wujud, wahdat-i shuhud, pantheizm, Ibn al-Arabi, İsmail Fenni Ertuğrul, existence.
|